یکی از سوالات بسیار مهم در زمینه تهویه مطبوع است تفاوت اواپراتور و کندانسور است چرا که هر دو مبدل حرارتی هستند و بعد وظیفه انتقال حرارت را دارند و از همین رو قصد داریم در این مطلب از سری مقالات آسا تهویه، به بررسی تفاوت اواپراتور و کندانسور بپردازیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.
برای اینکه بتوانیم به صورت مفهومی و درست تفاوت کندانسور و اواپراتور را درک کنیم بهتر است تا کمی اطلاعات درباره مفاهیم پایه داشته باشیم و سپس وارد بحث اصلی و مقایسه برویم.
کندانسور چیست؟
اگر خاطرتان باشد در مقاله چیلر چیست درباره قطعات این دستگاه یعنی کندانسور صحبت کردیم که گاز مبرد بعد از اینکه گرمای هوای عبوری از کویل‌ها را جذب خود کرد تبدیل به گاز میشود و برای اینکه دوباره در چرخه سرمایش جریان یابد نیاز دارد تا دوباره به حالت مایع تبدیل شود که این فرآیند یکی از بخش‌های سیکل تبرید است.
در واقع کندانسور یکی از اجزای سیستم تهویه مطبوع است که در آن مایع مبرد از حالت گاز به مایع تبدیل میشود و گرمای خود را از دست میدهد.
کندانسورها انواع مختلفی دارند که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد؛ اما قبل از آن بهتر است تا اجزای تشکیل دهنده کندانسور را با هم مرور کنیم:
اجزای تشکیل دهنده کندانسور
اجزای اصلی تشکیل دهنده کندانسور عبارتند از:
- پوسته : سطح مقطع خارجی کندانسور را پوسته مینامند.
- تیوب یا لوله : از اصلی‌ترین بخش‌های کندانسور است که مایع مبرد تبدیل شده به گاز و پر فشار در آن جریان دارد.
- سیال خنک کننده : برای اینکه بتوانیم دمای مبرد را کاهش دهیم نیاز به سیال خنک کننده داریم که میتواند هم آب باشد هم هوا
- ورودی مایع خنک کننده : دریچه‌ای که از آن مایع یا سیال خنک کننده وارد کندانسور میشود.
- خروجی سیال : دریچه‌ای که سیال گرم شده از کندانسور خارج میشود.
- ورودی مایع مبرد : دریچه‌ای که مایع مبرد تبدیل به گاز و متراکم شده وارد کندانسور میشود.
- خروجی مایع مبرد : دریچه‌ای که مایع مبرد که دوباره خنک شده از کندانسور خارج میشود.
انواع کندانسور
کندانسورها همانطور که گفتیم انواع مختلفی دارند و بر اساس نحوه عملکرد و سیالی که به عنوان خنک کننده استفاده میشود به چهار دسته تقسیم میشوند.
کندانسور آب خنک
تبدیل گاز به مایع در اصطلاح علمی تقطیر نام دارد که فرآیند تقطیر یا تبدیل مایع مبرد از حالت گاز به مایع در کندانسورهای آب خنک توسط آب انجام میشود و سیال گرمای خود را به آب میدهد، در این روش شما نیاز به برج خنک کننده دارید تا گاز مبرد از حالت گاز به مایع تبدیل شود و دوباره در سیکل قرار گیرد.
کندانسور هوا خنک یا هوایی
در این مدل کندانسورها فرآیند تبدیل گاز به مایع مبردها یا تقطیر توسط هوا انجام میشود و دیگر نیازی به آب برای این عمل نیاز ندارید.
کندانسور تبخیری
این مدل از کندانسورها ترکیبی از دو نوع بالا هستند و هم از آب و هم هوا برای عمل تقطیر مایع مبرد استفاده میشود.
کندانسور مایکروچنل
کندانسور مایکروچنل هم یکی از انواع کندانسور است که امروزه در اروپا مورد استفاده قرار میگیرد، سیستم مایکروچنل تکنولوژی جدیدی نیست ولی متخصصین و مهندسین حوزه تهویه مطبوع به تازگی از این روش برای کندانسورها استفاده کرده‌اند.
کندانسورهای مایکروچنل مزایا و معایبی دارند که به صورت مختصر آن‌ها را با هم بررسی خواهیم کرد و در مقاله‌ای جداگانه حتما به بررسی مفصل آن خواهیم پرداخت.
مزایای کندانسور مایکروچنل
یکی از مزیت‌های اصلی این نوع کندانسور استفاده از آلومینیوم به جای مس است که هم ظرفیت انتقال گرمایش بالایی دارد و هم در بازار به صورت فراوان آلومینیوم یافت میشود که موجب کاهش قیمت کندانسور خواهد شد.
معایب کندانسور مایکروچنل
بزرگترین عیب و ایراد کندانسور مایکروچنل اینست که هیچ حفاظی ندارد و در صورتی که آسیبی به بخش از دستگاه وارد شود احتمال خرابی کل سیستم نیز وجود دارد که باعث میشود ما در انتخاب این نوع کندانسور کمی مردد شویم.
بعد از اینکه کندانسور را بررسی کردیم و متوجه شدیم که چگونه کار میکند بهتر است کمی هم درباره اواپراتور اطلاعات کسب کنیم و بعد از آن به طور مفصل و جامع به مقایسه و بررسی تفاوت اواپراتور و کندانسور بپردازیم.
کندانسور کولر گازی
کولرهای گازی هم قطعه کندانسور را برای خنک کردن مایع مبرد به همراه دارند اما کمی با ساختار متفاوت، در کولرگازی کندانسور از لوله‌هایی به صورت مارپیچ ساخته شده که در اصطلاح فنی به آن کویل نیز گفته میشود؛ مبرد با فشار زیاد از کمپرسور خارج شده و در لوله‌ها جریان میابد، نکته بسیار مهم در این فرآیند این است که مهندسین برای اینکه سطح مقطع تماس گاز پر فشار مبرد با هوای بیرون افزایش پیدا کند این لوله‌ها را پره دار طراحی کرده‌اند و فن ها هوا را به سمت این کویل‌ها هدایت میکنند و طی این فرآیند مبرد گرمای خود را از دست میدهد.
اواپراتور چیست؟
اواپراتور هم مانند کندانسور یکی از اجزای سیکل تبرید است که در این قطعه مایع مبرد وارد میشود و گرمای سیال را جذب خود میکند و در انتها برای ایجاد سرمایش و برودت مورد استفاده قرار میگیرد، در واقع از اواپراتور برای خنک کردن سیال یا هوای مورد استفاده در فرآیند تولید برودت مورد استفاده قرار میگیرد.
اواپراتورها هم مانند کندانسور انواع مختلفی دارند که عبارتند از:
- اواپراتور آبی (مرطوب)
- اواپراتور صفحه‌ای (پلیتی)
- اواپراتور هوایی (خشک)
در این بخش به سه نوع از اواپراتورها اشاره کردیم تا شما بیشتر با آن‌ها آشنا شوید تا تفاوت اواپراتور و کندانسور را بهتر متوجه شوید.
توضیحاتی مختصر درباره سیکل تبرید
ما در مقاله تفاوت اواپراتور و کندانسور از واژه سیکل تبرید زیاد استفاده کردیم و بهتر است توضیحی مختصر درباره این سیکل بدهیم تا افرادی که با این واژه آشنا نیستند بهتر با این مفهوم آشنا شوند.
سیکل تبرید یا فرآیند تولید سرمایش (برودت) در اصل یک چرخه است که در دستگاه‌های تهویه مطبوع به صورت دائم تکرار میشود تا بتوانند برودت مورد نیاز فضا را تامین کنند.
در این فرآیند مایع مبرد گرمای سیال مورد استفاده را که میتواند آب باشد یا هوا (DX) جذب کند و موجب سرمایش شود به این فرآیند سیکل تبرید میگویند، ما دو نوع سیکل تبرید داریم که عبارتست از:
- چرخه تبرید تراکمی
- چرخه تبرید جذبی
که در مقاله‌ای جداگانه به صورت مفصل درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد.
برای اینکه درباره مایع مبرد اطلاعات بیشتری کسب کنید میتوانید مقاله مایع مبرد چیست را مطالعه کنید.
تفاوت اواپراتور و کندانسور چیست؟
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم هر دو دستگاه مبدل حرارتی محسوب میشوند و جزئی از سیکل تبرید، تنها تفاوت اواپراتور و کندانسور در این است که کندانسور، گرمایی که توسط مبرد جذب شده است، دفع میشود که اصطلاحا به آن میعان (condense) گفته میشود؛ اگر این دفع گرما توسط مایع آب انجام شود به آن کندانسور آب خنک گفته میشود ولی اگر توسط هوا انجام شود هوا خنک.
ولی در اواپراتور در اصل مایع مبرد گرمای سیال را که میتواند هوا یا آب باشد جذب میکند تبدیل به بخار میشود، اگر کمی به اسم این دو دستگاه هم دقت کنیم متوجه می‌شویم Evaporate در فارسی به معنای تبخیر است و condense به معنای میعان یا تبدیل گاز به مایع یعنی دو دستگاه دو عملکرد کاملا متفاوت دارند ولی در یک راستا برای ایجاد سیکل تبرید.
جدول تفاوت‌های اواپراتور و کندانسور
| کندانسور | اواپراتور |
| گرما را از مایع مبرد گرفته و از سیستم خارج میکند. | گرما را به وسیله مایع مبرد از محیط میگیرد. |
| فرآیند گرمازا | فرآیند گرماگیر |
| فشار داخلی بالا | فشار داخلی پایین |
| بخش مهم سیستم تبرید | بخش اساسی سیستم‌های تبرید |
| در یونیت خارجی قرار دارد | در یونیت داخلی قرار دارد |
| مس بهترین متریال مورد استفاده در کندانسور است | بیشترین متریال مورد استفاده در اواپراتور مس و آلومینیوم است |
| در فرآیند کندانس انرژی آزاد میشود | در فرآیند تبخیر انرژی نیاز است |
| ظرفیت جابجایی سیال با فشار بالا | ظرفیت جابجایی سیال با فشار پایین |
|
انواع کندانسور ۱-کندانسور آب خنک ۲-کندانسور هوا خنک ۳- کندانسور تبخیری |
انواع اواپراتور ۱-اواپراتور آبی ۲- اواپراتور هوایی ۳- اواپراتور صفحه‌ای |
ما در مجموعه تهویه مطبوع آسا تهویه در تلاش هستیم تا با انتشار بروزترین اطلاعات در این حوزه به شما علاقه‌مندان کمک کنیم تا بتوانید اطلاعات دست اولی را به دست آوردید.
امیدوارم که با مطالعه مقاله تفاوت اواپراتور و کندانسور به صورت کامل متوجه این موضوع شده باشید و لطفا نظرات ارزشمندتان را از ما دریغ نکنید.
سوالات متداول درباره تفاوت اواپراتور و کندانسور
شما با دیدن جدول بالا میتوانید به تفاوت‌های اواپراتور و کندانسور در یک نگاه پی ببرید ولی در این بخش قصد داریم به سوالات متداول در این زمینه به صورت خلاصه پاسخ بدهیم.
آیا از کندانسور میتوان به عنوان اواپراتور استفاده کرد؟
نه به هیچ وجه چرا که دو دستگاه کندانسور و اواپراتور ساختار متفاوتی دارند و شما نمیتوانید از هر کدام به جای دیگری استفاده کنید.
کندانسور از اواپراتور بزرگتر است؟
بله میتواند بزرگتر باشد ولی موجب میشود تا مصرف برق افزایش یافته و طول عمر دستگاه کاهش یابد از همین رو یکی از نکات مهندسی در طراحی سیستم تهویه مطبوع رعایت تعادل است.
واقعا جدولی که گذاشتید خیلی عالی بود کامل متوجه تفاوت شدم
سلام سرکار خانم عباسی بسیار خرسندیم که شما از این محتوا درباره تفاوت اواپراتور و کندانسور راضی بودید.
آرزوی بهترین‌ها را برای شما دوست عزیز داریم.
جدولی که گذاشتید برای تفاوت اواپراتور و کندانسور عالی بود خیلی استغاده کردم
سلام سیامک عزیز بسیار خرسندیم که شما از محتوای این بخش راضی بودید و نظرتون را با ما به اشتراک گذاشتید.
آرزوی بهترین‌ها را برای شما دوست عزیز داریم