امروز در این مقاله قصد داریم تا به یکی از سوالهای بسیار مهم در دنیای تهویه مطبوع بپردازیم و آن هم اینست که چیلر یا داکت اسپلیت؟
در ادامه با هم به بررسی و مقایسه چیلر با داکت اسپلیت از همه ابعاد و نظرها خواهیم پرداخت چرا که انتخاب بین چیلر و داکت اسپلیت موضوع بسیار مهمی است که شاید اکثر مهندسین و سازندگان با آن روبرو هستند و قصد داریم امروز با توضیحاتی جامع و کامل این چالش را از پیش رو برداریم پس تا انتها با ما همراه باشید تا به پاسخ این سوال برسیم.
برای اینکه درک بهتری نسبت به چیلر و داکت اسپلیت داشته باشید بهتر است در ابتدا به صورت مختصر کمی درباره این دو سیستم صحبت کنیم و ابعاد فنی آنها را بررسی کنیم در انتها بتوانیم آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم.
بررسی سیستم چیلر
همانطور که از اسم چیلر مشخص است از آن برای برودت یا سرمایش استفاده میکنند ولی نکته حائز اهمیت درباره این سیستم اینست که معمولا وقتی چیلر سرمایش تولید میکند از فن کویل برای انتقال برودت به محیط استفاده میکند؛ چیلر از دیدگاه فنی یک سیستم بر اساس سیکل تبرید تراکمی بخار یا جذبی است که به وسیله مایعی به نام مبرد (گاز فریون)، آب سرد یا خنک تولید میکند.
این آب سرد وارد کویلهای فن کویل شده و دمنده دستگاه با عبور دادن هوا از بین این لولهها سرمایش را به خود جذب کرده و توسط یونیتهایی که در محیط مد نظر نصب شده میدمد.
دستگاه چیلر از قطعات مختلفی مانند کمپرسور، کندانسور، اواپراتور (مبدل حرارتی)، شیر منبسط کننده و مبرد تشکیل شده است.
البته این موضوع را هم مد نظر داشته باشید که برای انتقال برودت ایجاد شده توسط چیلر تنها از فن کویل استفاده نمیشود و چیلر به سه شکل قابل استفاده است:
- چیلر و فن کویل
- چیلر همراه با هواساز
- به صورت پکیج یونیت
بررسی و معرفی داکت اسپلیت
داکت اسپلیتها یکپارچه نیستند و دو بخش مجزا دارند که عبارت است از:
- یونیت داخلی یا هوارسان که از اواپراتور هوایی، شیر انبساط و فن است.
- یونیت خارجی که آن کندانسینگ یونیت هم گفته میشود که از کندانسور و کمپرسور تشکیل شده است.
۱- بررسی یونیت داخلی داکت اسپلیت
در اواپراتوری که در یونیت داخلی داکت اسپلیت نصب شده یک لوله آب گرم علاوه بر کویلی که مایع مبرد را حمل میکند نصب میشود؛ آب گرمی که باید در سیستم جریان پیدا کند توسط پکیج گازسوز یا بویلر تامین شده و بعد از آن وارد فن کویل و هواساز شده و به وسیله سیکل این دستگاهها گرمایش را به محیط انتقال میدهند.
۲- بررسی یونیت خارجی داکت اسپلیت
از نام یونیت خارجی پیداست که در خارج از فضای ساختمان نصب میشود وظیفه یونیت خارجی اینست که گاز مبرد را توسط فرآیند تقطیر یا چگالش متراکم کند تا وارد یونیت داخلی شود، مایع مبرد با جذب گرما هوای پیرامون خود را سرد میکند و این برودت ایجاد شده توسط دستگاههایی مثل فن کویل یا هواساز به محیط مد نظر هدایت میشود.
تا اینجا سعی کردیم تا دو دستگاه کارکرد چیلر و داکت اسپلیت را با هم مرور کنیم تا بهتر بتوانیم تا این دو سیستم را با هم مقایسه کنیم.
برای اینکه مقایسه چیلر و داکت اسپلیت به صورت دقیق انجام شود بهتر است شاخصهای مختلفی را مد نظر قرار دهیم؛ تا بتوانیم از همه ابعاد چیلر و داکت اسپلیت را بررسی کنیم
مقایسه چیلر و داکت اسپلیت
در این بخش همانطور که اشاره کردیم قرار است با در نظر گرفتن سنجه یا فاکتورهای مختلف، انتخاب بین داکت اسپلیت یا چیلر را برای شما سادهتر کنیم در ابتدا برای شروع قصد داریم این دو دستگاه را از نظر توان و ظرفیت کارکرد با هم مقایسه کنیم و تفاوتهای بین آنها را متوجه شویم.
مقایسه داکت اسپلیت و چیلر از نظر ظرفیت و توان کارکردی
برای اینکه چیلر و داکت اسپلیت را از نظر توان و ظرفیت مقایسه کنیم بهتر است در ابتدا با مفهوم تن تبرید آشنا شویم و بدانیم برای چه از این شاخص در دنیای تهویه مطبوع استفاده میکنند که ما در مقاله تن تبرید چیست به صورت کامل به این موضوع پرداختیم و پیشنهاد میکنیم برای ادامه بررسی و مقایسه آن را مطالعه کنید.
ما در بخش آموزشی آسا تهویه چندین بار به این موضوع اشاره کردیم که چیلر معمولا برای ظرفیتهای بالا استفاده میشود و داکت اسپلیت برای ظرفیتهای کم مورد استفاده است؛ داکت اسپلیتها حداکثر تا ۵ تن تبرید (RT) مورد استفاده قرار میگیرند البته اگر علاقه به استفاده از چیلرها داشته باشید مینی چیلرها هم برای مساحتهای کم استفاده کنید.
فرض کنید برای یک فضا به ۱۵ تناژ تبرید نیاز داشته باشیم باید از ۳ دستگاه داکت اسپلیت با توان ۵ تن تبرید استفاده کنید تا بتوانیم دمای محیط را تنظیم کنیم ولی اگر قصد دارید به جای داکت اسپلیت از چیلر استفاده کنید، تنها به یک دستگاه چیلر مرکزی برای سرمایش نیاز دارید.
پس متوجه شدیم که اگر برای فضای بزرگی نیاز به برودت دارید بهتر است از چیلر استفاده کنید ولی اگر محیط مد نظر فضای کوچکتری باشد میتوانید از داکت اسپلیت یا مینی چیلر استفاده کنید.
مقایسه چیلر و داکت اسپلیت از دیدگاه تصفیه و پاکسازی هوا
در نظر داشته باشید که ما میتوانیم چیلر را در حالتهای مختلف استفاده کنیم در این بخش به بررسی پاکسازی هوای چیلر در دو حالت بپردازیم و آن را با داکت اسپلیت مقایسه کنیم پس تا انتها با ما همراه باشید.
زمانی که شما از چیلر به همراه هواساز استفاده میکنید که به آن پکیج یونیت هم گفته میشود، یونیت داخلی قابلیت اضافه کردن انواع فیلترها متناسب با نیاز را داریم و امروزه فیلترهای پیشرفته اولپا و هپا میتوانند با درصد بالایی در تصفیه هوا و پاکسازی آن به ما کمک کنند.
ولی در حالتی که از چیلر همراه با فن کویل استفاده میکنیم، به دلیل نوع یونیتهای داخلی فن کویل انتخاب زیادی نداریم و با استفاده از فیلترهای چند لایه فلزی سعی داریم تا حد امکان به فیلتراسیون هوای ورودی کمک کنیم.
در داکت اسپلیتها هم به دلیل اینکه یونیت داخلی در سقف کاذب قرار میگیرند محدودیتهای زیادی در استفاده از فیلترها داریم که همین موضوع موجب میشود از نظر فیلتراسیون هوا پکیج یونیتها انتخاب بهتری باشند و هوای مطبوع و سالمتری را برای شما به ارمغان بیاورند.
تفاوت برق مصرفی چیلر و داکت اسپلیت
مطمئنا یکی از فاکتورهایی که در انتخاب بین سیستمهای تهویه و مطبوع و علی الخصوص بین چیلر و داکت اسپلیت تاثیرگذار است، میزان برق مصرفی است و بی شک این فاکتور برای شما مهم است که در این بخش این موضوع را بررسی خواهیم کرد.
فقط قبل از بررسی در نظر داشته باشید که اگر قرار باشد چیلر، داکت اسپلیت و مینی چیلر را از نظر برق مصرفی بررسی کنیم نیاز داریم بدانیم که در صورت استفاده از چیلر و مینی چیلر باید برق مصرفی فن کویل را هم در نظر داشته باشیم چرا که این دستگاهها برای انتقال برودت نیاز به فن کویل دارند و از همین رو برای مقایسه درست برق مصرفی این مورد را هم لحاظ کنیم.
بررسی برق مصرقی چیلر و فن کویل
همانطور که اشاره کردیم باید مقدار برق مصرفی چیلر را همراه با برق مورد استفاده فن کویل با هم در نظر بگیریم؛ البته در نظر داشته باشید که این مقادیر میتواند در برندهای مختلف متفاوت باشد و ما سعی کردیم تا به مقدار برق مصرفی میانگین را در نظر بگیریم تا شما شمای کلی از این موضوع بدست آورید.
برق مصرفی چیلر مرکزی به صورت ماهیانه ۴۸ کیلووات بر ساعت است. که اگر هزینه برق در ایران به ازای هر کیلووات بر ساعت ۱۰۰ تومان در نظر گرفته شود (باید در این محاسبه در نظر بگیریم که چیلر و فن کویلها در حالت تمام بار، ۱۴ ساعت از ۲۴ ساعت شبانه روز فعال باشند هزینه برق مصرفی ماهیانه این دستگاه به صورت تقریبی ۲ میلیون تومان میباشد.
بررسی برق مصرفی مینی چیلر و فن کویل
در بررسی برق مصرفی و هزینه آن در مینی چیلرها باید در نظر داشته باشیم که آنها در حالت تمام بار در نظر بگیریم، میزان برق مصرفی مینی چیلر و فن کویل ۸۲ کیلووات است که با فرض هر کیلووات ساعت هزینه برق مصرفی مینی چیلر و فن کویل به صورت تقریبی معادل سه و نیم میلیون تومان میشود.
بررسی برق مصرفی داکت اسپلیت
بالاخره رسیدیم به بررسی برق مصرفی و هزینه آن در داکت اسپلیت، میزان تقریبی برق مصرفی در داکت اسپلیت ۴۸ کیلووات است که با فرضهای فوق هزینه برق مصرفی داکت اسپلیت ماهیانه ۲ میلیون تومان است.
شاید به نظر برسد که تفاوت هزینه بین چیلر و داکت اسپلیت وجود نداشته باشد ولی باید یک نکته بسیار مهم را در نظر داشته باشید و آن هم اینست که ما فعالیت چیلر را به صورت تمام بار محاسبه میکنیم ولی واقعیت این است که همیشه همه کمپرسورهای چیلر در شبانه روز فعال نیستند و اگر کمی با دقتتر به موضوع نگاه کنیم، مصرف برق چیلر مرکزی بین ۳۰ الی ۴۵ درصد کمتر از برق مصرفی داکت اسپلیت است.
پس نتیجه میگیرم که مقدار برق مصرفی چیلر از مینی چیلر و داکت اسپلیت کمتر است و اگر فضای مورد نظر شما بزرگ است چیلر برای شما مقرون به صرفهتر است.
نکته بسیار مهم درباره مصرف برق داکت اسپلیت و چیلر
خیلی از افراد اعتقاد دارند که یکی از مزیتهای داکت اسپلیت و مینی چیلر نسبت به چیلر، اینست که هر واحد به صورت جداگانه هزینه برق مصرفی را پرداخت میکند ولی با توجه به چالشهای تفکیک برق ساختمان در ایران، این موضوع را شاید نتوان به عنوان یک مزیت به حساب آورد و امروز دستگاهی به نام Energy Meter ابداع شده که به شما کمک میکند در صورت استفاده از چیلر مرکزی هر واحد متوجه میزان برق مصرفی خود شود و این چالش را برطرف کرده است.
البته ما در یک مقاله جداگانه به صورت مفصل به بررسی و مقایسه چیلر و مینی چیلر پرداختهایم که میتوانید در صورت علاقه آن را مطالعه بفرمایید.
تفاوت چیلر و داکت اسپلیت از نظر تنظیم رطوبت
پکیج یونیت به این معناست که شما از چیلر و هواساز با هم برای تهویه مطبوع استفاده کنید، در این شرایط شما توانایی تنظیم رطوبت (رطوبت زنی یا رطوبت زدایی) را دارید ولی وقتی از داکت اسپلیت استفاده میکنید، فقط در تابستان قابلیت تنظیم یا کاهش رطوبت را دارید، اما در زمستان شما این قابلیت را ندارید که شاید در شرایط آب و هوایی به خصوص برای انتخاب بین داکت اسپلیت و چیلر بسیار تاثیرگذار باشد.
مقایسه لوله کشی و کانال کشی دو دستگاه
مطمئنا یکی از مواردی که در نظر کارفرمایان ساختمانی بررسی سیستمهای تهویه مطبوع از نظر لوله کشی ساختمان است؛ لوله کشی داکت اسپلیت اکثرا از جنس مس است ولی لولههای چیلر مرکزی معمولا چندین لایه هستند و از جنس جوشی یا گالوانیزه هستند.
بررسی سطح صدای چیلر و داکت اسپلیت
آرامش و آسایش ساکنین یک ساختمان یکی از مسائل بسیار مهم و کاربردی در انتخاب بین داکت اسپلیت و چیلر به شمار میآید، اگر بخواهیم خیلی خلاصه سطح صدای این دو سیستم را مقایسه کنیم باید بگوییم که صدای داکت اسپلیت خیلی بیشتر از چیلر مرکزی است چرا که صدای فن، یونیت خارجی داکت اسپلیت بسیار بیشتر از فنهای چیلر صدا دارند و این موضوع ممکن است آرامش اهالی را به مخاطره بیاندازد و باید نسبت به این نیازهای دیگر این موضوع را بررسی کنیم و یک انتخاب بین چیلر و داکت اسپلیت داشته باشیم.
مقایسه هزینه نصب و اجرا چیلر و داکت اسپلیت
شاید شما فکر کنید که بررسی هزینه هر دستگاهی صرفا بهای پرداخت شده برای آن سیستم است؛ ولی این دیدگاه کاملا متفاوت است چون هزینه نصب و نگهداری هم جزو فاکتورهای تاثیرگذار در انتخاب بین این دو سیستم تهویه مطبوع هستند که در این بخش قصد داریم تا این موضوع را برای شما شفافتر کنیم و با متوجه شدن آن بتوانید با دید باز تری انتخاب درست و دقیقی داشته باشید.
از همین رو بهتر است تا هزینههای محتمل برای استفاده از چیلر و داکت اسپلیت را با هم بررسی کنیم تا شما در نهایت بتوانید انتخاب کنید.
- هزینههای نصب و اجرا سیستم چیلر مرکزی
مطمئنا اگر از ابتدا با ما همراه بوده باشید میدانید که چیلر یک سیستم تهویه مطبوع تولید کننده برودت یا سرمایش است و اگر قصد داشته باشید در فصل زمستان برای تولید انرژی گرمایشی از آن استفاده کنید نیاز به موتورخانه دارید تا آب گرم مورد نیاز چیلر را تامین کند، پس هزینه موتورخانه و پمپهای آب گرم و سرد را هم باید در نظر داشته باشید.
اگر هنگام ساخت یک مشاور متخصص در کنار خود داشته باشید میتوانید با یک طراحی اصولی و استفاده از یک پمپ مشترک برای آب گرم و سرد مورد نیاز چیلر کمی در هزینهها صرفه جویی کنید.
- هزینه نصب و اجرا داکت اسپلیت
با توجه به ساختار داکت اسپلیت میدانید که باید لولههای مسی یونیت خارجی و داخلی را به هم متصل کنند و علاوه بر این لولههای برای احتیاط باید عایق سازی نیز بشوند که هزینه لوله کشی و عایق کاری آن مبلغی بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان متغییر است.
البته نباید فراموش کرد که معمولا برای رعایت فاکتور زیبایی و عدم اشغال فضا یونیتهای خارجی را در پشت بام نصب میکنند که همین موضوع موجب میشود متراژ لوله کشی مورد نیاز افزایش یابد و همین موضوع نیز مزید بر علت خواهد شد که هزینه نصب داکت اسپلیت از چیلر بیشتر میباشد.
مورد دوم درباره هزینههای نصب داکت اسپلیت کانالهای داخل هر واحد است که سرمایش یا گرمایش خروجی از یونیت داخلی داکت اسپلیت را بخشهای مختلف انتقال میدهند؛ هزینه این لوله کشیها و عایق کاری آن ها نیز مبلغی بین ۲۳۰ تا ۲۸۰ هزار تومان میباشد.
در نهایت هم هزینه لوله کشی از موتورخانه تا یونیت داخلی هم که برای فصل سرما است نیز باید توسط یک متخصص محاسبه شود.
از تمام نکات فوق کاملا واضح است که هزینههای نصب داکت اسپلیت بیشتر از چیلر مرکزی همراه با فن کویل است و شما باید متناسب با نیاز و توجه به فاکتورهای مختلف بین این دو انتخاب کنید.
بررسی قابلیت کنترل داکت اسپلیت و چیلر
در سیستم داکت اسپلیت با توجه به یکپارچه بودن سیستم شما قابلیت کنترل خاصی ندارید و سرمایش یا گرمایش تولید شده توسط یونیت داخلی به کانال کشیها انتقال مییابد و به بخشهای مختلف یک واحد هدایت میشوند.
ولی در سیستم چیلر مرکزی و فن کویل یا هواساز به دلیل اینکه در هر بخش یونیت داخلی مجزایی نصب میشود شما توانایی تنظیم و کنترل مستقیم دمای هر بخش را دارید که این به خودی خود یک مزیت قابل توجه به حساب میآید و میتواند در انتخاب شما تاثیرگذار باشد.
تفاوت مبرد مورد استفاده در چیلر و داکت اسپلیت
یکی از چالشهای سیستمهای تهویه مطبوع کاکردها آن ها در اقلیمهای گرم است، ساختار فنی چیلرها به صورتی است که در آن میتوان از مایع مبرد R134a استفاده کرد که فشار کمتری دارد و برای استفاده در این شرایط مناسب تر است ولی در سیستم داکت اسپلیت غالبا از مبردهای R410A، R22 و R507A استفاده میشود که برای آب و هوای گرم مناسب نیست؛ پس اگر در مناطق گرمسیری ساکن هستید چیلر و مینی چیلر برای شما مناسب تر است.
چیلر یا داکت اسپلیت؟
ما در مجموعه آسا تهویه همیشه در تلاش هستیم تا با افزایش دانش شما علاقهمندان عزیز کمک کنیم تا بتوانید اطلاعات کافی برای مقایسه سیستمهای تهویه مطبوع مختلف داشته باشید ولی مطمئنا با مطالعه این مقایسه جامع چیلر و داکت اسپلیت متوجه شدهاید که انتخاب بین این دو بستگی به فاکتورهای بسیار متعددی مانند شرایط آب و هوایی، مساحت و کاربریهای متفاوت داشته باشد و بهتر است از یک متخصص در این حوزه کمک بگیرید تا بتوانید تصمیم درستی بگیرید و کارشناسان ما در مجموعه آسا تهویه در طول هفته و در ساعات کاری آماده ارائه مشاوره رایگان به شما عزیزان هستند.
در نهایت امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشید تفاوتهای این دو دستگاه را کاملا متوجه شوید؛ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمند خود را با ما و دیگر فعالان این حوزه به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول درباره تفاوت چیلر و داکت اسپلیت
در این بخش قصد داریم اگر موفق نشدید پاسخ سوالات خود درباره تفاوت داکت اسپلیت و چیلر را بدست بیاورید به صورت خلاصه پاسخ سوالات متداول درباره این موضوع را بیان کنیم.
سطح صدای چیلر بیشتر است یا داکت اسپلیت؟
به دلیل صدای بالای فن یونیت خارجی داکت اسپلیت صدای آن بیشتر از چیلر مرکزی است چرا که باید برای توزیع بهتر سرمایش و گرمایش فن قوی داشته باشد و از همین رو صدای بیشتری تولید میکند و مطمئنا آرامش و آسایش ساکنین ساختمان را مختل میکند.
مصرف انرژی داکت اسپلیت بیشتر است یا چیلر؟
با توجه به توضیحاتی که در فوق دادیم مصرف انرژی داکت اسپلیت بیشتر از سیستم چیلر و فن کویل مرکزی است.
هزینه نصب چیلر بیشتر است یا داکت اسپلیت؟
در صورتی که مساحت فضای مد نظر شما زیاد باشد مطمئنا به دلیل نیاز به یونیتهای داخلی و کانال کشی بیشتر هزینه نصب داکت اسپلیت بیشتر از چیلر است.
سلام واقعا مقاله جذاب و پر باری بود
سلام خانم شهابی سپاس از حسن توجه شما
با آرزوی بهترینها برای شما دوست عزیز.
واقعا فوق العاده بود مقالتون من خیلی ازتون راضیم
سپاس از توجه شما آقای رضوانی
با آرزوی بهترینها برای شما دوست عزیز
خیلی کامل بود مرسی
سپاس سرکار خانم روح انگیز از حسن توجه شما
با آرزوی بهترینها برای شما دوست عزیز